Gerakan 4 Mei

Faktor – faktor tercetus gerakan 4 Mei

                Gerakan 4 Mei merujuk kepada demonstrasi yang dilancarkan oelh pelajar – pelajar universiti Peking pada 4 Mei 1919. Gerakan ini merupakan kebangkitan Nasionalisme rakyat Cina terhadap kegiatan imperialisme yang ditekankan ke atas mereka. Gerakan ini merupakan sebahagian daripada gerakan intelektual yang berlaku antara rahun 1917 – 1923. Kemunculan gerakan 4 Mei ini disebabkan oleh perasaan idak puas hati terhadap keputusan Perjanjian Versailles yang memihak kepada Jepun. Matlamat utama gerakan ini adalah menyelamatkan China daripada ancaman kuasa – kuasa asing.

Ketidakstabilan politik

            Selepas kerajaan Manchu Berjaya digulingkan, wujud keadaan politik tidak stabil di China. Perselisihan faham timbul dalam kalangan pemimpin – pemimpin di China menyebabkakn mereka tidak dapat membentuk sebuah kerajaan yang kukuh. Tambahan pula, mereka juga gagal mengatur program – program bagi membangunkan Negara yang mundur. Dalam pada itu, perselisihan faham antara Presiden Yuan Shih Kai dengan Dr. Sun Yat Sen memburukkan keadaan politik di China. Kadaan politik semakin meruuncing apabila muncul zaman kehulubalangan selepas kematian Yuan Shih Kai. Pergolakan politik  menyebabkan rakyat tidak berpuas hati dan hilang kepercayaan terhadap kerajaan.

Kemunculan Golongan Saudagar dan Pekerja

            Semasa Perang Dunia Pertama (1914-1918), perusahaan besi dan keluli berkembang pesat di China. Pihak Berikat memerlukan bekalan besi dan keluli serta kelengkapan perang.Perkembangna ini menyebabkan permintaan untuk bkalan besi dan keluli mningkat dan muncul golongan saudagar dan pekerja. Golongan saudagar dan pekerja tidak berpuas hati dengan pergolakn politik yang berlaku di China. Keadaan politik yang tidak stabil telah menjejaskan sumber pendapatan saudagar – saudaar dan golongna pekerja. Selain itu, mereka juga tidak berpuas hati dengan amalan rasuah dan penyelewengan yang dilakukan oleh pegawai – pegawai kerajaan. Oleh yang demikian, golongan saudagar dan pekerja melibatkan diri dalm gerkan tersebut demi menjga kepentingan ekonomi mereka.

Perkembangan nelektualisme

            Kebangkitan intelektualisme merupakan salah satu factor yang mendorong tercetusnya gerakan 4 Mei. Antara tahun 1903 hingga 1919, ramai pelajar –pelajar Cina yang menuntut di luar Negara kmbali ke tanah air. Pelajar – pelajar ini menyedari pelbagai kepincangan yang berlakau dalam Negara, Mereka mula mengatur langkah untuk melakukan pembaharuan2 bagi membangunkan Negara mereka. Antara pelajar – pelajar yang mmainkan peranan dalam kebangkitan intlektualisme di China ialah Chen Tu hsiu, Tsai Yuan Pei dan Hu shih. Dalam pada itu, Universiti Peking memainkan peranan sebagai pusat perkembangan intelektual di China. Tenaga pengajar university tersebut memainkan peranan menyebarkan idea baharu kepada pelajar – pelajar. Pelajar – pelajar university yang terpengaruh dalam idea baharu memainkan peranan dalam kebangkitan 4 Mei.

Perkembangan ideology Karl Marx dan Bolshevik

            Ideologi Karl Marx dan Bolshevik turut memainkan peranan dalam perkembngan Gerkan 4 Mei. Ramai pelajar yang menuntu di Universiti Peking terdedah kepada ideology Marxism. Ideologi Marxism berkembng pesat di China selepas kejayaan Revolusi Bolshevik yang tercetus di Rusia pada tahun 1917. Kakitangan Universiti Peking seperti Chen Tu hsiu, Li Ta-chao, dan Mao Tze Tung turut terpengaruh dengan ideology Marxism menubuhkan beberapa buah persatuan untuk meneybarkan ideology tesebut. Antara persatuan tersebut ialah Persatuan Arus Baharu, Persatuan Majalah Rakyat dan Kesatuan Pekerja dan Pelajar.

     

Peristiwa Luar Negeri

            Peristiwa yang berlaku di Negara asing turut memberi inspirasi kepada golongna nasionalis di China. Antra peristiwa penting yang memberi kesan mendalam ialah Revolusi Bolshevik yang berlaku di Rusia pada 1917. Kejayaan Revolusi Bolshevik menggulingkan kerajaan Tsar dan membentuk sebuah kerajaan yang moden menjadi perangsang kepada golongan nasionalis di China. Selain itu, revolusi sosial yang tercetus di Finland, Jerman, Australia dan Hungary turut mempengaruhi pencetusan Gerkan 4 Mai. Peristiwa – peristiwa yang berlaku di luar Negara telah memberi perangsang kepada rakyat China melancarkan Gerkan 4 Mei.

Pengambilan Wilayah Shantung oleh Jepun

          Peristiwa pengambilan wilayah Shantung oleh Jepun pada tahun 1915 merupakan salah satu factor yang menyebabkan tercetus Gerakan 4 Mai. Semasa Perang Dunia Pertama, Jepun bertindak menguasai wilayah Shantung daripada Jerman. Seterusnya, Jepun menempatkan pasukan tenteranya bagi mengukuhkan kedudukan di wilayah tersebut. Perjanjian Versailles yang ditandatangani pada tahun 1919 memutuskan hak – hak Jerman di wilayah Shantung diserahkan kepada Jepun. Keputusan tersebut mendapat tentangan hebat daripada orang China sama ada di dlaam atau di luar negeri. Dalam pada itu, peljar – pelajar Universiti Peking melancarkan demonstrasi besar – besaran di Peking pada 4 Mei 1919. Mereka menuntut agar hak – hak China di wilayah Shantung dikembalikan. Di samping itu, mereka juga mendesak suopaya wakil – wakil kerajaan China tidak menandatangani Perjanjian Versailles.

Tuntutan 21 Perkara

          Faktor seterusnya yang menyebabkan tercetus Gerakan 4 Mei adalah tuntutan 21 perkara yang dikemukan oleh Jepun. Pada 18 Januari 1915, Jepun telah mengemukakan tuntutan tersebut dalam lima kumpulan kepada China. Antara perkara – perkara yang terkandung dalam tuntutan tersebut ialah China tidak menyerahkan atau memajak mana – mana wilayahnya kepada kuasa ketiga, China dikehendaki melantik penasihat – penasihat Jepun dlambidang kewangan , ketenteraan dan pasukan polis sreta China harus menerima keputusan yang dicapai oleh Jepun dengan Jerman berhubungbdengan hak – hak Jerman di wilayah Shantung. Setelah mengadakan rundingan, kerjaan China terpaksa menerima tuntutan2 tersebut selepas melakukan beberapa pindaan. Namun demikian, golongan pelajar menolak tuntutan – tuntuatn berkenaan dan menganggap ia sebagai satu penghinaan kepada Negara. Justeru itu, golongan pelajar menuntut agar kerajaan China menolak sma sekali 21 tuntutan berkenaan. Mereka mendesak agar kerajaan China menjatuhkan hukuman terhadap 3 ahli politik proJepun yang bertanggungjawab bagi penerimaan tuntutan – tuntutan oleh China.

Kesan – kesan Gerakn 4 Mei

Mempertahankan kedaulatan Negara

    Gerakan 4 Mei yang dilancarkan oleh golongan pelajar memperthankan kedaulatan China drpd pencerobohan kuasa asing. Ekoran daripada tekanan yang diberikan oleh golongna pelajar, kerjaan China membuat keputusan untuk menolak Perjanjian Versailles. Pada masa yang sama, ahli – ahli politik yang bertanggungjawab bagi penerimaan 21 tuntutan Jepun dipaksa meletakkan jawtan. Jepun bersetuju untuk menarik diri dr wilayah Shantungdalam Persidangan Washington 1921 – 1922.

Melahirkan semangat Kebangsaan

-dlm kalangan rakyat China – Golongan pelajar muncul sbg pejuang bg mempertahankan kepentingan dan kedaulatan Negara. Golongan pelajar mengadakan demonstrasi dan memulaukan barang – barang buatan Jepun. Demonstrasi dan pemogokan yang dilancarkan oleh gologan pelajar mendapt sambutan di selluruh Negara. Pekerja – pekerja mengadakan demonstrasi secara besar – besaran di Peking, Shanghai Hankow dan Tientsin. Pemulauan barang – baranng buatan Jepun melahirkan perasaan dalam kalanganm rakyat China.

Melemahkan kedudukan Hulubalang-hulubalang

-kedudukan hulubalang menjadi semakin lemah – malah gol pelajar menyalahkan gol hulubalang krn gagal mempertahankan kepentingan China dalm Perjnjian Versailles. Kabinet juga terpaksa dibubarkan ekoran desakn org ramai

Mengukuhkan kedudukan Kuomintang

-Rakyat memberikan sokongan kpd Kuomintang yang berjuang untuk menyatukan China. Malah gerkan 4 Mei membrikan dorongan kpd Dr Sun Yat Sen utk mengukuhkan kuasa di China. Kuomintang juga Berjaya membentuk kerajaan baharu di Nanking pada tahun 1928.

Kemunculan Gerakan Kebudayaan Baharu

Gerakn 4 Mei meletakkan asas kpd kemunculan- surat khabar dan majalah memiankan peranan dalam pembinaan masy China yang Baru. ANtara majalah penting ialah Aliran Baharu, Pembidas Mingguan dan Pemuda Baharu. Golongan intelektual spt Chen Tu-hsiu mengkritik masy. Tradisional China yang berteraskan ajaran Confucius. Gol ini menyokong pembinaan Negara bangsa moden berteraskan sains dan idea2 Barat.

Perkembangan Fahaman Komunis

Meletakkan asas- Fahamn komunis mula bertapak dan mempengaruhi pelajar – pelajar dari pada Universiti Peking. Perkembangan fahaman komunis dalam kalangan pelajar terserlah apabila Pertubuhan Pengajian Marxism telah ditubuhkan Univversiti Peking oleh Li ta Chao pada tahun 1918. Kebanyakkan daripada anggota pertubuhan terdiri drpada pelajar – pelajar Universiti Peking. Pelajar2 Uni. Peking spt Li Ta Chao, Chang Kuo Tao, Mao Tse tung dan Chen Tu hsiu memainkan peranan dalam perkembangan fahaman komunis. Fahaman komunis bertapak kukuh apapbila Parti Komunis China ditubuhkan oleh Chen TU Hsiu dan Li ta Chao pada tahun 1921.